සමනල සඳෙස -10

2024.03.01

12 සීත ගඟුලේ අසිරිය

සමනලයාට උපදෙස්

173. සිතකල උකා දිය බිදු කඳු මුදුන් පිට
බිහිකළ උල්පතට පෑහී විටින්-විට
සුවිපුල සමන් සුරිඳුගෙ අඩවියේ සිට
සිහිතල ගඟුල ගලනා රඟ බලනු වට

174. උස් - පහතක් තරම නොතකා සම ව වැදී
වස්සන පොද වැසින් පරයෙන්- පරය මැදී
ඇස්වහ නොගන් ඇය යන ලාලිතය ඇදී
හිස් නහවමින් ගල් පර දෙයි සතර පැදී

175. සිරි පා පතුල වඳිනුව යන වෙසෙස් දනා
පිරිසුදු වනුව බැස ගඟුලෙහි කෙළෙස් මනා
කිරිසුදු පෙණ කැටිති පොඩිකර සතොස් පුනා
ගිරි නැගි වෙහෙස නිමකොට ඉන් නිදොස් වනා

176. නාලා පැළඳ පිරුවට සුදු - සුසුදු වතේ
බීලා කහට උණුසුම රඳවනුව ගතේ
මාලා පැළඳ සිතිවිලි වැල් ගෙතෙන සිතේ
පාලා සිනහ කොද කැණ් වපුල එ බිම් මතේ

177. පද්දා උකුල් දෙන රුකුලට සුළං රළින්
රිද්දා පතුල් ඇගෙ සුමට ව ඇති උපතින්
අද්දා විකල් සිහි ඇති වූවකු ම ලෙසින්
වද්දා සුරල් රිදුමෙක ගී ගයන මුවින්

178. තැන - තැන නැගෙන නැගි- නැගි බිදුණෙ ද රැල්ලේ
පැන - පැන හැපෙන හැපි - හැපි ගැටුණෙ ද කෙල්ලේ
මිණ - මිණ සැදෙන සැදි - සැදි එතුණෙ ද තැල්ලේ
ගැණ - ගැණ මැදෙන මැදි - මැදි රැදුණෙ ද බෙල්ලේ

දත යුතු කරුණු ගොමුව - 8

179. සිත උණු නොවී කිසිවකුටත් මෙල්ල නොවී
ඇත සිහිතලේ රැය - දහවල් කෙල්ල රුවී
විත දුණු දියෙන් විද හැමට ම සිතල කැවී
මෙත පා ඇදීයන් පෙරට ම කොමල නොවී


180. අඩවි කන්ද පසු කළ විට ඇති ගිර හිස ඔසවා ගෙන
වර්ණගලයි එ ගිර වටේ ලස්සන බල අසිරිය දෙන
රත්නපුරාව ම වටේට දසුනට අසුවන බිම පින
එ ගිර බැලුම්ගලක් ද වී දනට පැරැණි සිටි පුර මිණ

181. වර්ණගලේ පහළින් ඇද හැළෙන ඇල්ලෙ විසිතුරු මග
ජවයෙන් පෙරළමින් ගිරෙන් බිඳී අවුත් රගනා රඟ
වර්ණගලේ දිය ඇල්ලයි උපදන විදුලියෙ උල්පත
හිරු ගිර යට වැළලුණු පසු මග සරසන ජල සම්පත

182. සිව් දෙසකින් ලක සිව් දෙසින් ම එන
බැති දන හැමට ම විවර ඇතී
සමනොල ගිර වට සතර වටින් ඇති
මග සැදුමට නිති වරම රුතී
ඒ සිව් දෙසකින් කෙලෙස පැමිණිය ද
එ හැම මගක් එක මගට ගැතී
ඒ මග මුදුණේ මුදුණත මැද්දේ
මුණි පා සිරි පා කරනු බැතී


183.කුරුවිට පෙදෙසින් එන මග හමු වෙයි
අනෙක් පසින් මග රත්නපුරේ
දෙ මග ම මුණ ගැහෙනා තැන වෙයි එහි
ගල් වංගෙඩියට වැදුම් පිරේ
ඊට මදක් පහළින් මග ඇත්තේ
හැරමිටිපානේ පොලීසියයි
මකර තොරණ ඇති රත්නපුරේ මග
හැටන් මගේ තොරණට යට වෙයි

184. කුරුවිට - එරත්න, මුරේවත්ත - මාලිම්බඩ
දෙ මගයි රුවන් පුරේ
හැටන් - නල්ලතන්නියේ, රත්නපුර
පලාබද්දලයි මං සතරේ
එ මං සතර මග ගෙවන තැනේ හමු වන
තැන-තැන ඇති කතන්දරේ
වෙනස් වුව ද එක මංසන්ධියක දි
සිව් මග රජ මාවතට හැරේ

185. වෙහෙස දැනේ නම් ඇති අම්බලමෙ සිට
වෙසෙස නැතේ නම් මැළි නිදිමතෙහි ගැට
පෙදෙස බලන් ලස්සන නෙතු යොමා වට
මෙදෙස පසු කරන් නුඹ යනු ගෙත්තමට

186. ජම්බෝලේ ගහ යට ඇති අම්බලමේ ගිමන් දවා
සම්බෝලේ සමග ඉතින් සුදු හාලේ බතුත් කවා
මං බාලේ සමනල ගිර කරුණා කළ දිනය මවා
බං රාළේ බතුත් කවපු හැටි මතකයි පවස නිවා


13.ඉදිකටුපානයි - ගෙත්තම්පානයි

සමනලයාට උපදෙස්

187. ඉදිකටුපානින් ගෙන නූල ද
අමුණා ඊට අගින්
වැඩී සිටිනවුන් පෙන්වති
ඇස් පෙනුමැති බවට සොදින්
නූල දිගින් කියැවෙන්නේ වයසයි
වසකට අඩිය බැගින්
ඉදිකටුවෙන් පෙන්වන දස්කම්
ගෙත්තම්පානින් බලන් ඉදින්


188. රැහැන් - රැහැන් බැඳි ගෙතුම් වැටක් සේ
දසුන් ගෙනේ බැලු විට ඈතින්
රැහැන් - රැහැන් පට එතෙයි - එතෙයි තව
තම අබිමන දනවා දෑතින්
රැහැන් - රැහැන් ගෙන ඉඳිකටුවක බල
විකුමන් පා විසිතුරු ගොතමින්
රැහැන් - රැහැන් බැඳ ඔවුන් කියන්නෙ ද
ඔවුනගෙ දස් - විස්කම් එලෙසින්

189. ගෙත්තම් කරලා ගෙත්තම්පානේ
එනු ඉදිරියට ම ප්‍රිය මිතුරේ
වත්තම් කරගෙන හැරමිටි අල්ලා
යන පිරිසට ඉඩ දෙනු සොයුරේ
අත්කම් කළ අත්තම්මල - සීයල
නෑනල - බෑනල එක පොකුරේ
විස්කම් ලෙස කළ ගෙත්තම් ගැන
නැන්දල - ලේලිල නම් කරති පොරේ



190. මාමයි නැන්දයි - අයියයි අක්කයි
නංගියි - මල්ලියි එක ම නඩේ
කෝඩුවෙ යන හැම දෙනාගෙ පස්සෙන්
ආ - රස්සාවට සිටින හැඩේ
කිට්ටු වෙලා ඔවුනගේ කතාවට සවන්
යොමනු මැන නොබැණ තුඩෙන්
මට්ටු කරන හැටි එකිනෙකා පරයා
හරඹෙට වන් දෙ පිරිසේ වැඩෙන්


191. යනෙන හැම දනාත නැති මුත්
නුඹ ළං වෙන තැන හැරමිටිපානයි
තැන හමු වෙන තෙක් හැරමිටි ගසමින්
පෙළක් දනන් මිට හැර යන තානයි
අත්තල මුත්තල - නත්ත පනත්තල
කිත්තල හැරමිටි අත හැර දැමුවයි
දෑතේ දෙ පයේ සවියේ ඇගෙ තිබු
මෙ අයුරින් පෙන්වූ හැටි කදිමයි



192. තමන් වාරු ගත් එතෙක් තමුන් ළග
ගමනට - බිමනට තිබු හැරමිටි ය
ගමන් ගිහින් වැද එන්නට සිරි පා
සමන් ගිරට බුදු හිමි වැඩිය
මෙවන් ලෙවන් පෙර දවස සිටිය මුත්
අද දකිනට නැත ගත සවිය
ගණින් නෙතින් යුග පියපත් පිස දා
අත හැර යන හැරමිටි පොදිය


193. හැරමිටි ගැණලා හැරමිටිපානත්
පසු කළ පසු ඇති අම්බලමේ
වෙහෙස නිවා ගනු සමනල සුමිතුර
නොනිදා විඳ පරිසර අරුමේ
කටුකිතුලයි අම්බලමේ නම එහි
රැදෙමින් ගොනුකර ගුණ කරුණූ
තටු සිඳිලයි නුඹෙ වරිගෙ නැහෙන්නේ
ඒ බව දැන කටයුතු කරනූ



194. හැරමිටිපානෙදි දුටුව ගලක් වෙ ද
ඇද තිබු සලකුණු නුඹට අමතක ද
පෙර රජ දවසෙදි යතිවරු රජවරු
ධන උරුමය සැගවූ බව දනුව ද
පුරවර දෙවිවරුනගෙ රැකවරණය
මැද අපෙ උරුමය සගවා තැබුව ද
දුර නොසිතන නරුමයනගෙ ඇස් ලොද
මේ උරුමෙට අණ - විණ කොඩි බැන්දෙ ද

195. අප උරුමය රැක ගත යුතු බව දත්
බොහෝ පිරිස් එය වනසන ඇති සිත්
ඇත්තන් බව පැහැදිලි ලෙස නුඹටත්
දැනුණේ නම් නැත එයි වරදක් දත්
තමන්ට ඇත්නම් පමණි සියලු දැය
දැයෙහිවුන්ට නම් කොහොම වෙතත්
එහෙම සිතන දුර්ජනයින් හමුවෙහි
නුඹ අසරණ වෙයි නැති සිත් - පිත්


දත යුතු කරුණු ගොමුව - 9

ආඩියා මළ තැන්න

196. මග තෙපළන්නට කටමැත දොඩමින්
කාලය කා නොදමා හනික
ඉදිරියෙ ඇති මහ සුමන සමන් දෙවොලට
පිවිසෙනු නොරැදී තැනක
නල්ලතන්නියේ හැටන් මගෙහි ඇති
මකර තොරණ දුටුවෙන් දිනක
රත්නපුරා මග හමුවෙන තොරණේ
වෙනස කියනු ඇති දෑ රැසක

197. පැමිණි අරමුණත් - ආරක්ෂාවත්
දෙ කරැණු මැනැවින් ඉටුකර දෙන සේ
සදෙසෙ ගමන් මග අවසන් වන තුරු
නුඹ රැක දෙන ලෙස මූළික වන සේ
සමන් සුරිදු වැද පඩුරු ගැට ගසා
දකුණු පසෙහි ඇති පිළිම වහන්සේ
අභියස තිසරණයෙහි සිත පිහිටා
පන්සිල් පද මුමුණනු නුඹ සිත් සේ

198. ඉන්පසු හමු වන තැන පිළිබද තතු
රැසකට ඉතිහාසයට ම භාරයි
“ආඬිය මළ තැන” ලෙස නම් වී ඇති
තැන ගැන “ජනපරවාදය” බෝමයි
ටිකිරි කුමරු රජු රාජසිංහ සිරි පා
කරුණාකොට “මළුව” සෑදුවයි
ඉන්පසු ශිව භක්තික ජනයා හට
වදිනට අවසර දුන් බව කියැවෙයි

199. තවත් කතාවෙකි මේ ගැන
ආඬිය මළ තැන්නට ම ඇතී
ශිව භක්තික පූජකයකු වූයේ යැයි
බොහො දනෝ ද පවස ඇතී
පෙර දවසේ “සන්නාසිය” ලෙසින් මැ
ඇමතූ මිනිසකු වයස ඇතී
දිවිය ගෙවා මළ බව කියැවෙයි ඒ
පළාත භාර ව ඉදල ඇතී



සමනල සඳෙස -11


2024.04.01

14. ඇසල කණුවෙ දී පිරුවට ඇන්දයි

සමනලයාට උපදෙස්

200. එ කරුණු - මෙ කරුණු සිත යට සඟවා
තව - තව ඉදිරියට ම යන්න
ඇතිරුණු - පැතිරුණු මීදුම අස්සෙන්
හෙමින් - හෙමින් තටු සොලවන්න
රස දුන් - සැඟවුණු තවත් කතා ඇත
එ පුවත් හොද හැටි දැනගන්න
සුද දුන් - සුදු හුණු ගෑ විලැසති සළු
පිරුවට සේ ඇග පළඳින්න



201. නුඹට දකින්නට හැකි වෙයි ඉදිරියෙ
යන මග වම් පස පිහිටි ගලක්
ඇහැල කණුව අසලයි ඒ ගල හිස
එ මත තබති දනෝ පෙළක්
ගමනට ආරක්ෂාවක් පතනා බව
කියති දනෝ මෙතෙක් කලක්
ඔලුව තබා ඒ ගල මත ඉල්ලා
සිටිති පළඳා පිරුවට සළුවක්


202. ඇහැල කණුව පසු කළ විට සුමිතුර
හමු වන මග ගිරි දඹය නගින්නට
ලෙහෙසි - පහසු කටයුත්තක් නොවුණ ද
කරුණා කරනු සමන් දෙවි පිහිටට
බිය සංකා නොමැති ව නොපැකිල ව ද
ඉදිරියට ම යව් නගිමින් පියගැට
සතුටක් ගෙන දේ තබන - තබන පය
නිම වෙන සද තරණයකොට ඉහළට


203. මහගිරිදඹ පිය මැන උස නොබලා
දිගින් - දිගට පියපත් යුග ගසලා
නැගෙන වෙහෙස මදකට දුරු කරලා
ඇතුළු වෙන්න රජ මාවත සොයලා
ගිරි දුරු මග තරණයකොට යන ඔබ
රජ මාවත ඔස්සේ පිය නගලා
බලාගෙනයි මග සුළං කපොල්ලක්
වෙයි සිරි ගිරි වට දුවයි හඹාලා


204. සුළං කපොල්ලෙන් බැහැර ව යන තෙක්
නොපියඹ පිය මැන - මැන යන්න
සුළං රළ ද අති බියකරු වෙයි දිය රළ
වාගෙ ම නුඹ දැන ගන්න
සුළං රළට ඇති “හැකිකම්” අතරේ
හැක පියපත් නුඹෙ සිද ලන්න


205. සීරුවට - මාරුවට තැබූ අඩියෙන් - අඩි ය
* වාගෙ ගිරි දඹේ දී නැග්ග පඩියෙන් - පඩි ය
මීදුමින් වැසී ගත් අඩවි සිව් ගිරි හිස් ය
බලා සිටිනා මළුව දෙස රක්ඛ බල සේ ය
විටින් - විට මළුව වෙත එවන හී සර සේ ය
හඹයි රකිනායුරින් වේරම්භ වාත ය
*(හපද කවි රටාවට ලියූවක්)

206. නුඹට තේරුණු වගයි - නුඹ ද ඉන් දිනු බවයි
** සුලං රළ ප්‍රමාදයි - නුඹේ වේගය වැඩියි
ඇති කපොලු පැන ගන්න - “සැකසුරුවම” හොදයි
සිතට බිය ගෙන දෙන්නෙ - මටත් නුඹටත් නොවෙයි
නුඹේ තටු සිඳේ නම් - මා කුමක් කරනු මැයි!
**(නිසදැස් - සැහැලි රටාවට ලියූවක්)


207. කපොල්ල පැන සුළං රළට මුවා ව
පෙර ගමන් ගත්ත
විකල්ප නැත රජ මාවත ඔස්සේ
තව දුරක් ගත්ත
වම් පස හමු වන එ මගෙහි “ භගවා ලෙන”
නමක් ගත්ත
සෙල්ලිපි සමුදායකි එහි තුළ රජෙකුගෙ
රුවක් ගත්ත



208. සිරි නිස්සංක මල්ල - නම් රජු සිරි පා වැන්ද
ලෙසට කොටා ඇති රුව - රජු මැයි කියති මන්ද
ඇති සෙල්ලිපිවලින් පවා - මේ බව තහවරු වෙමින් ද
පවතින බැව් පුරවිදු පඩිවරු - පවසති පවුරු බැන්ද

209. භගවා ලෙන පසු කළ පසු
මුණි සිරි පා වැඩ ඉන්නා
ඉහළ මළුව පෙනෙයි පැරණි
රජ දහනක සිරි ගන්නා
වාම පාද ලාංචනය තැබු බැව්
දෙවි ඇරැයුමෙනා
තාම බොදු දනන්ගෙ දෑත් හිස්
මුදුණින් එසැවෙන්නා



210. මැදියම පසු වී ගමන් කරන විට
නිදිමල හිටි වන පූදී නම්
මදක් නතර වී ඇල් දිය බිඳු ගෙන
නෙත් කොපු අගටත් වෑහී නම්
උඩ මළුවේ දී දකිනට ඇති දෑ
නුඹෙ නෙත් සගලට ඔිනෑ නම්
හිරු දෙවි නැගෙනට පෙරතුව මළුවට
යන එක හොඳ පෙර සූදා නම්



211. තේවා කාලයෙදි සොඳින්
කටයුතු දැනුවත් වුණාට
සේවා රැස කොපමණ දැයි
සමනල දන්නේ නැතිවට
මේවා නැත අයාලයට
සිද්ධ වෙන්නේ හිතුමතේට
වේවා තුනුරුවන් පිහිට
නුඹටත් යන නුඹේවුන්ට


212. සිරිමත් සිරි පා වැද හිස නම්වා
සිරි පා ගල මත නුඹෙ හිස තබලා
කිරිකෝඩුවෙ ගිය නුඹ ගැන දනවා
කපු මහතුන් නිති සෙත් කවි කියලා
අසිරිය සිරි දෙන සිරි පා දුටුවා
යන සිතිවිලි නුඹෙ සිත පුරවාලා
ඒ අසිරිය විඳ මුසපත් වේවා
ගමට එන්ට නිති සිත පැහැදීලා



213. නිදි ගත් ලකඹර එලිය කරන්නට
ඉරු දෙවියන් ලොව බලන උදෑසන
ඒ අරුමය දැක ගනු මා සමනල
සිත තව ඉපිලෙයි සතුට දරාගෙන
ඉර සේවය හිරු නැගෙන වෙලාවට
වළා පෙළ ද නෙක වණින් පාටගෙන
විහිදෙන අරුණලු රැස් මල් පොකුරෙන්
සිරිලක් කොමලිය සැනැහෙයි සිපගෙන


214. පෙරඹර දෙස ගිර මුදුණේ
සවි කර ඇති සීණුවේ
නාද රටා මවන දෑත්
දුටුවෙ ද මගෙ යාළුවේ
වරක් - දෙකක් - තෙවරක්
සිව් වරක් වඳින වාරයේ
පැවසෙයි ඉන් පැමිණි ගණන
මළුවට හැම නාදයේ



215. සමනල නුඹෙ කෝඩු ගමන
මේ වර හින්දා හිතවත
කළබල සිතනැති ව වරක්
නාද කරනු දැන පුරවත
දිරි බල ගෙන සිතට -ගතට
යළිත් දිනෙක පින් බිම වෙත
එන කල නින්නාද කරනු
ඝණ්ඨාරය ඇද පින්වත


216. දඩුකෝඩුවෙ යන වැඩී සිටිනවුන්
කියන - කරන දේ සිතට ගනිල්ලා
කිරිකෝඩුවෙ යන කොයි - කවුරුත් යස
පාඩමකට මෙන් අහුල ගනිල්ලා
සිරි පා වැන්දා හිරු දෙවි බැලුවා
සමන් දෙවිඳුටත් පින් දීපල්ලා
තෙරුවන් සරණින් දෙවියන් පිහිටෙන්
හෙමින් සීරුවට ගිර බැහැපල්ලා

13. ඉතිහාසයෙන් බිදක්...
217. අට වසකට පසු බුදු බව ලැබ ගත්
ශාන්ති නායක බුදුන් වහන්සේ
කැළණියෙ මණිඅක්ඛික නා රජුගේ
මැදුරට වැඩියේ ඇරයුම් කළ සේ
සුමන සමන් දෙව් රද ඒ බව දැන
කළ ආරාධනයත් පිළි ගත් සේ
සමනල ගිර හිස සමන් අඩවියේ
වම් පා සටහන් තැබු බව පැවසේ

218. භාතිකාභය රජුගේ දවසෙදි
තිබුණේ ලස්සන මල් උයනක්
ඒ උයනේ සිටි උයන්පල්ල විය
අත්-පා හිමි නැති කොට මිනිසෙක්
රජ උයනට විත් මල් අඩු බව දැන
විමසා සිටියේ විස්තරයක්
කොටා එදින සිට මල් හොරකම් කළ
උදවිය සෙව්වේ දින ගණනක්

219. දින ගණනක් මල් උයනේ සැංගී
උයන්පල්ල හොරු කවුරුන් දැයි
සොයමින් සිටියේ රැයත්- දවාලත්
“රජ අණ නොකඩා සොයනේ මැයි”
සුර අඟනුන් නෙක මල් නෙළනා බැව්
සිත දැඩි මේ මිනිසා දුටුවැයි
අගනක් අල්ලා ඇයගෙන් ඇසුවැයි
“මල් සොරකම කිම කරනුයෙ ඇයි”


220. එ සද එ අඟනෝ බොහොම ප්‍රීතියෙන්
“ බුදු හිමි සිරි පා වදිනට ගන්නේ
මේ මල් උයනේ නෙක මල් පුදමින්
සමනල ගිර මුදුණට අප යන්නේ”
සමනල ගිර කොහිදැයි විමසීමෙන්
ඊට ද පිළිතුරු බැඳි බව දන්නේ
“අප මල් දමමින් යන මග දිගට ම
මහ පිරිවර ගෙන පිය මැන එන්නේ”




221. මේ අයුරිනි සමනල ගිර ඇති තැන
කොටා විසින් සොයලා දී ඇත්තේ
රජු ද එ තැන් සිට හැම අවුරුද්දෙ ම
සිරි පා කරුණා කරනුව මත්තේ
රාජ උණුසුමත් රාජ ගෞරවය
මැද සිරි පා බිම “පින් බිම” ගත්තේ
බුදුන් දහම් හා සගුන් සරණ යන
සැම දන - මන සිරි පා සිරි මත්තේ


222. කිතුණු බැතිමතුන්ගේ විශ්වාසය
ඒදන් උයනෙන් උපන්න දිය ගඟ
සතර දිශාවට ගලමින් ඇති බව
ඒ නිසා ම මේ සමන් ගිරේ රඟ
ලොවේ මුල් ම මිනිසා ආදම්ගේ
පා සටහන් තැබු ස්ථානය වග
විශ්විසය කරනා බව මෙ තැනේ
සදහන් නූවත් ලිය-කියවිලි මග

223. අරාබි දේසේ මුස්ලිම් ඇත්තන්
සහ ලක අනෙකුත් මුස්ලිම් මිනිසුන්
“නබිතුමාගෙ පා සටහන” වන්නේ
එනිසා “ආදම්මලේ යැ” කියමින්
තවත් දුරට උහු තවත් නමක් දී
“පබාදමලේ යැ” ඔවුන් පවසමින්
බුදු හිමි සිරි පා පාද වදින්නේ
ඉතිහාසෙට ඇති නෑකම් සොයමින්


224. හින්දු බැතිමතුන් *ශිව භක්තිකයන්
රාජසිංහ රජු සීතාවක සිටි
පැවරු නිසාවෙන් ඊට මුවා වී
*“ශිවනඩිපාදම්” යනුවෙන් එ ද හිටි
දනන් නම් කෙළේ යැයි පැවසෙන්නේ
*“ශිවන්ඩල්පාදම්” යනු ද එදා පිටි
දෙනා පැවසු බව අයාලයට හෝ
ශිලා ලිපියකින්වත් නැති ව ද දිටි
(*ශිවන් ඔලි පාදම් මැලේ - ශිවදෙවියන්ගේ පාදාලෝකනය)


225. මෙසේ පුරාවත කෙසේ තිබූ ව ද
ගෞතම මුණිදුගෙ සිරි පා සටහන
තොසේ හද දරා සැනැහි - සැනැහි අද
බොහො දනෝ වඳිතෙයි සිත් සනහන
ගිරි ඉතිහාසය පිළිබද සටහන්
ඉතිහාසය තුළ වළ ලා සතපන
සිරිලක වැසියන් සියලු දෙනාට ම
විවරයි පත් දොරටුවෙ සමනල රන

(මතු සම්බන්ධයි.)





සමනල සඳෙස -11


2024.04.01

14. ඇසල කණුවෙ දී පිරුවට ඇන්දයි

සමනලයාට උපදෙස්

200. එ කරුණු - මෙ කරුණු සිත යට සඟවා
තව - තව ඉදිරියට ම යන්න
ඇතිරුණු - පැතිරුණු මීදුම අස්සෙන්
හෙමින් - හෙමින් තටු සොලවන්න
රස දුන් - සැඟවුණු තවත් කතා ඇත
එ පුවත් හොද හැටි දැනගන්න
සුද දුන් - සුදු හුණු ගෑ විලැසති සළු
පිරුවට සේ ඇග පළඳින්න



201. නුඹට දකින්නට හැකි වෙයි ඉදිරියෙ
යන මග වම් පස පිහිටි ගලක්
ඇහැල කණුව අසලයි ඒ ගල හිස
එ මත තබති දනෝ පෙළක්
ගමනට ආරක්ෂාවක් පතනා බව
කියති දනෝ මෙතෙක් කලක්
ඔලුව තබා ඒ ගල මත ඉල්ලා
සිටිති පළඳා පිරුවට සළුවක්


202. ඇහැල කණුව පසු කළ විට සුමිතුර
හමු වන මග ගිරි දඹය නගින්නට
ලෙහෙසි - පහසු කටයුත්තක් නොවුණ ද
කරුණා කරනු සමන් දෙවි පිහිටට
බිය සංකා නොමැති ව නොපැකිල ව ද
ඉදිරියට ම යව් නගිමින් පියගැට
සතුටක් ගෙන දේ තබන - තබන පය
නිම වෙන සද තරණයකොට ඉහළට


203. මහගිරිදඹ පිය මැන උස නොබලා
දිගින් - දිගට පියපත් යුග ගසලා
නැගෙන වෙහෙස මදකට දුරු කරලා
ඇතුළු වෙන්න රජ මාවත සොයලා
ගිරි දුරු මග තරණයකොට යන ඔබ
රජ මාවත ඔස්සේ පිය නගලා
බලාගෙනයි මග සුළං කපොල්ලක්
වෙයි සිරි ගිරි වට දුවයි හඹාලා


204. සුළං කපොල්ලෙන් බැහැර ව යන තෙක්
නොපියඹ පිය මැන - මැන යන්න
සුළං රළ ද අති බියකරු වෙයි දිය රළ
වාගෙ ම නුඹ දැන ගන්න
සුළං රළට ඇති “හැකිකම්” අතරේ
හැක පියපත් නුඹෙ සිද ලන්න


205. සීරුවට - මාරුවට තැබූ අඩියෙන් - අඩි ය
* වාගෙ ගිරි දඹේ දී නැග්ග පඩියෙන් - පඩි ය
මීදුමින් වැසී ගත් අඩවි සිව් ගිරි හිස් ය
බලා සිටිනා මළුව දෙස රක්ඛ බල සේ ය
විටින් - විට මළුව වෙත එවන හී සර සේ ය
හඹයි රකිනායුරින් වේරම්භ වාත ය
*(හපද කවි රටාවට ලියූවක්)

206. නුඹට තේරුණු වගයි - නුඹ ද ඉන් දිනු බවයි
** සුලං රළ ප්‍රමාදයි - නුඹේ වේගය වැඩියි
ඇති කපොලු පැන ගන්න - “සැකසුරුවම” හොදයි
සිතට බිය ගෙන දෙන්නෙ - මටත් නුඹටත් නොවෙයි
නුඹේ තටු සිඳේ නම් - මා කුමක් කරනු මැයි!
**(නිසදැස් - සැහැලි රටාවට ලියූවක්)


207. කපොල්ල පැන සුළං රළට මුවා ව
පෙර ගමන් ගත්ත
විකල්ප නැත රජ මාවත ඔස්සේ
තව දුරක් ගත්ත
වම් පස හමු වන එ මගෙහි “ භගවා ලෙන”
නමක් ගත්ත
සෙල්ලිපි සමුදායකි එහි තුළ රජෙකුගෙ
රුවක් ගත්ත



208. සිරි නිස්සංක මල්ල - නම් රජු සිරි පා වැන්ද
ලෙසට කොටා ඇති රුව - රජු මැයි කියති මන්ද
ඇති සෙල්ලිපිවලින් පවා - මේ බව තහවරු වෙමින් ද
පවතින බැව් පුරවිදු පඩිවරු - පවසති පවුරු බැන්ද

209. භගවා ලෙන පසු කළ පසු
මුණි සිරි පා වැඩ ඉන්නා
ඉහළ මළුව පෙනෙයි පැරණි
රජ දහනක සිරි ගන්නා
වාම පාද ලාංචනය තැබු බැව්
දෙවි ඇරැයුමෙනා
තාම බොදු දනන්ගෙ දෑත් හිස්
මුදුණින් එසැවෙන්නා



210. මැදියම පසු වී ගමන් කරන විට
නිදිමල හිටි වන පූදී නම්
මදක් නතර වී ඇල් දිය බිඳු ගෙන
නෙත් කොපු අගටත් වෑහී නම්
උඩ මළුවේ දී දකිනට ඇති දෑ
නුඹෙ නෙත් සගලට ඔිනෑ නම්
හිරු දෙවි නැගෙනට පෙරතුව මළුවට
යන එක හොඳ පෙර සූදා නම්



211. තේවා කාලයෙදි සොඳින්
කටයුතු දැනුවත් වුණාට
සේවා රැස කොපමණ දැයි
සමනල දන්නේ නැතිවට
මේවා නැත අයාලයට
සිද්ධ වෙන්නේ හිතුමතේට
වේවා තුනුරුවන් පිහිට
නුඹටත් යන නුඹේවුන්ට


212. සිරිමත් සිරි පා වැද හිස නම්වා
සිරි පා ගල මත නුඹෙ හිස තබලා
කිරිකෝඩුවෙ ගිය නුඹ ගැන දනවා
කපු මහතුන් නිති සෙත් කවි කියලා
අසිරිය සිරි දෙන සිරි පා දුටුවා
යන සිතිවිලි නුඹෙ සිත පුරවාලා
ඒ අසිරිය විඳ මුසපත් වේවා
ගමට එන්ට නිති සිත පැහැදීලා



213. නිදි ගත් ලකඹර එලිය කරන්නට
ඉරු දෙවියන් ලොව බලන උදෑසන
ඒ අරුමය දැක ගනු මා සමනල
සිත තව ඉපිලෙයි සතුට දරාගෙන
ඉර සේවය හිරු නැගෙන වෙලාවට
වළා පෙළ ද නෙක වණින් පාටගෙන
විහිදෙන අරුණලු රැස් මල් පොකුරෙන්
සිරිලක් කොමලිය සැනැහෙයි සිපගෙන


214. පෙරඹර දෙස ගිර මුදුණේ
සවි කර ඇති සීණුවේ
නාද රටා මවන දෑත්
දුටුවෙ ද මගෙ යාළුවේ
වරක් - දෙකක් - තෙවරක්
සිව් වරක් වඳින වාරයේ
පැවසෙයි ඉන් පැමිණි ගණන
මළුවට හැම නාදයේ



215. සමනල නුඹෙ කෝඩු ගමන
මේ වර හින්දා හිතවත
කළබල සිතනැති ව වරක්
නාද කරනු දැන පුරවත
දිරි බල ගෙන සිතට -ගතට
යළිත් දිනෙක පින් බිම වෙත
එන කල නින්නාද කරනු
ඝණ්ඨාරය ඇද පින්වත


216. දඩුකෝඩුවෙ යන වැඩී සිටිනවුන්
කියන - කරන දේ සිතට ගනිල්ලා
කිරිකෝඩුවෙ යන කොයි - කවුරුත් යස
පාඩමකට මෙන් අහුල ගනිල්ලා
සිරි පා වැන්දා හිරු දෙවි බැලුවා
සමන් දෙවිඳුටත් පින් දීපල්ලා
තෙරුවන් සරණින් දෙවියන් පිහිටෙන්
හෙමින් සීරුවට ගිර බැහැපල්ලා

13. ඉතිහාසයෙන් බිදක්...
217. අට වසකට පසු බුදු බව ලැබ ගත්
ශාන්ති නායක බුදුන් වහන්සේ
කැළණියෙ මණිඅක්ඛික නා රජුගේ
මැදුරට වැඩියේ ඇරයුම් කළ සේ
සුමන සමන් දෙව් රද ඒ බව දැන
කළ ආරාධනයත් පිළි ගත් සේ
සමනල ගිර හිස සමන් අඩවියේ
වම් පා සටහන් තැබු බව පැවසේ

218. භාතිකාභය රජුගේ දවසෙදි
තිබුණේ ලස්සන මල් උයනක්
ඒ උයනේ සිටි උයන්පල්ල විය
අත්-පා හිමි නැති කොට මිනිසෙක්
රජ උයනට විත් මල් අඩු බව දැන
විමසා සිටියේ විස්තරයක්
කොටා එදින සිට මල් හොරකම් කළ
උදවිය සෙව්වේ දින ගණනක්

219. දින ගණනක් මල් උයනේ සැංගී
උයන්පල්ල හොරු කවුරුන් දැයි
සොයමින් සිටියේ රැයත්- දවාලත්
“රජ අණ නොකඩා සොයනේ මැයි”
සුර අඟනුන් නෙක මල් නෙළනා බැව්
සිත දැඩි මේ මිනිසා දුටුවැයි
අගනක් අල්ලා ඇයගෙන් ඇසුවැයි
“මල් සොරකම කිම කරනුයෙ ඇයි”


220. එ සද එ අඟනෝ බොහොම ප්‍රීතියෙන්
“ බුදු හිමි සිරි පා වදිනට ගන්නේ
මේ මල් උයනේ නෙක මල් පුදමින්
සමනල ගිර මුදුණට අප යන්නේ”
සමනල ගිර කොහිදැයි විමසීමෙන්
ඊට ද පිළිතුරු බැඳි බව දන්නේ
“අප මල් දමමින් යන මග දිගට ම
මහ පිරිවර ගෙන පිය මැන එන්නේ”




221. මේ අයුරිනි සමනල ගිර ඇති තැන
කොටා විසින් සොයලා දී ඇත්තේ
රජු ද එ තැන් සිට හැම අවුරුද්දෙ ම
සිරි පා කරුණා කරනුව මත්තේ
රාජ උණුසුමත් රාජ ගෞරවය
මැද සිරි පා බිම “පින් බිම” ගත්තේ
බුදුන් දහම් හා සගුන් සරණ යන
සැම දන - මන සිරි පා සිරි මත්තේ


222. කිතුණු බැතිමතුන්ගේ විශ්වාසය
ඒදන් උයනෙන් උපන්න දිය ගඟ
සතර දිශාවට ගලමින් ඇති බව
ඒ නිසා ම මේ සමන් ගිරේ රඟ
ලොවේ මුල් ම මිනිසා ආදම්ගේ
පා සටහන් තැබු ස්ථානය වග
විශ්විසය කරනා බව මෙ තැනේ
සදහන් නූවත් ලිය-කියවිලි මග

223. අරාබි දේසේ මුස්ලිම් ඇත්තන්
සහ ලක අනෙකුත් මුස්ලිම් මිනිසුන්
“නබිතුමාගෙ පා සටහන” වන්නේ
එනිසා “ආදම්මලේ යැ” කියමින්
තවත් දුරට උහු තවත් නමක් දී
“පබාදමලේ යැ” ඔවුන් පවසමින්
බුදු හිමි සිරි පා පාද වදින්නේ
ඉතිහාසෙට ඇති නෑකම් සොයමින්


224. හින්දු බැතිමතුන් *ශිව භක්තිකයන්
රාජසිංහ රජු සීතාවක සිටි
පැවරු නිසාවෙන් ඊට මුවා වී
*“ශිවනඩිපාදම්” යනුවෙන් එ ද හිටි
දනන් නම් කෙළේ යැයි පැවසෙන්නේ
*“ශිවන්ඩල්පාදම්” යනු ද එදා පිටි
දෙනා පැවසු බව අයාලයට හෝ
ශිලා ලිපියකින්වත් නැති ව ද දිටි
(*ශිවන් ඔලි පාදම් මැලේ - ශිවදෙවියන්ගේ පාදාලෝකනය)


225. මෙසේ පුරාවත කෙසේ තිබූ ව ද
ගෞතම මුණිදුගෙ සිරි පා සටහන
තොසේ හද දරා සැනැහි - සැනැහි අද
බොහො දනෝ වඳිතෙයි සිත් සනහන
ගිරි ඉතිහාසය පිළිබද සටහන්
ඉතිහාසය තුළ වළ ලා සතපන
සිරිලක වැසියන් සියලු දෙනාට ම
විවරයි පත් දොරටුවෙ සමනල රන

(මතු සම්බන්ධයි.)



2024.04.01